Błona śluzowa nosa i jej rola

Błona śluzowa nosa – funkcje

W zależności od lokalizacji w organizmie błony śluzowe pełnią różne funkcje, jednak zawsze ich podstawowym zadaniem jest ochrona struktur wewnętrznych przed czynnikami środowiska zewnętrznego. W jamie nosowej błona śluzowa spełnia w głównej mierze trzy zadania:

• ogrzanie i nawilżenie wdychanego powietrza,
• oczyszczenie powietrza z zanieczyszczeń i wnikających drobnoustrojów,
• rozpoznawanie bodźców węchowych.

Błona śluzowa nosa i jej rola

Błona śluzowa musi być odpowiednio zbudowana, by móc pełnić zróżnicowane funkcje. Tworzą ją: blaszka właściwa i nabłonek migawkowy (inaczej rzęskowy). W blaszce właściwej znajdują się naczynia krwionośne, limfatyczne i nerwy, nabłonek zaś jest bardzo specyficznie zbudowany, zarówno w przypadku nosa, jak i w dalszych częściach dróg oddechowego (krtani i tchawicy). Pomiędzy jego komórkami, znajdują się tzw. komórki kubkowe, które wydzielają śluz. Rzęski obecne na jego powierzchni mogą poruszać się około 1000 razy w ciągu minuty, dzięki czemu warstwa śluzu wyścielająca nabłonek może szybko zostać przesunięta w kierunku gardła lub ujścia jamy nosowej¹. W śluzie znajdują się cząsteczki zanieczyszczeń, które dostały się do jamy nosowej wraz z wdychanym powietrzem. Mechanizm ten zabezpiecza więc przed dostaniem się ciał obcych do dalszych odcinków dróg oddechowych i pomaga pozbywać się zainfekowanego śluzu na zewnątrz organizmu w postaci kataru. Jego sprawne działanie w pewien sposób chroni przed infekcjami i rozwojem drobnoustrojów chorobotwórczych. Jak można zauważyć – funkcje błony śluzowej nosa w dużym stopniu wynikają z jej budowy.

Przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa

Z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej nosa mamy do czynienia, jeśli dolegliwości ze strony układu oddechowego towarzyszą nam przez 12 tygodni i więcej². Podrażniona błona śluzowa nosa to nie tylko męczące schorzenie, które wpływa negatywnie na codzienne funkcjonowanie. Ten utrzymujący się patologiczny stan może nieodwracalnie uszkodzić prawidłową strukturę nabłonka i komórek kubkowych, a co za tym idzie, pogorszyć jego funkcjonowanie i upośledzić ochronę przed kolejnymi infekcjami.

Do objawów przewlekłego zapalenia należy uczucie zatkania nosa oraz spływanie nadmiernie produkowanej wydzieliny do gardła. Dochodzi do tego upośledzenie węchu i bardzo często zapalenie zatok przynosowych. Taki stan wymaga skonsultowania się z lekarzem pierwszego kontaktu i pogłębienia diagnostyki, ponieważ przeważnie ma on wieloczynnikowe podłoże. Może wynikać np. z nieprawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, stanów alergicznych, wad anatomicznych w obrębie nosa, czy zmienionej struktury błony śluzowej. Dodatkowo warto skonsultować się z laryngologiem, który sprawdzi nie tylko nos i zatoki, ale też narządy słuchu.

Zapalenie błony śluzowej nosa zwykle jest infekcją samoograniczającą się i trwającą około tygodnia, jednak aby przyspieszyć pozbycie się niechcianego kataru warto zastosować produkty, które pozwolą w szybszym tempie przywrócić właściwe funkcjonowanie nosa. Lekiem takim jest nasic^®, który pozwala szybko udrożnić zatkany nos oraz przyspieszyć regenerację uszkodzonej błony śluzowej. Zalecane jest też płukanie jam nosowych, pomagające w oczyszczaniu ich z zalegającej wydzieliny; preparaty do tego przeznaczone można znaleźć w aptece.

Nas.08.2021.02

¹Jadczak M., Miejsce preparatów umożliwiających płukanie jam nosa w praktyce laryngologicznej. Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny, 2013

²Wachnicka-Bąk A., Lipińska-Opałka A., Będzichowska A., Kalicki B., Jung A., Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych – jedno z najczęstszych zakażeń górnych dróg oddechowych, Pediatr Med Rodz, 2014