KOMPENDIUM WIEDZY

Czym jest katar?

Katar, a dokładnie nieżyt nosa zna każdy. To zapalenie błony śluzowej nosa, które objawia się wzmożoną produkcją wydzieliny, niedrożnością nosa, kichaniem, podrażnieniem błony śluzowej nosa, jej zaczerwienieniem czy tworzeniem się drobnych bolesnych ranek na jej powierzchni. Ta mało przyjemna dolegliwość dotyczy osób w każdym wieku i jest szczególnie męcząca gdy dotyka najmłodszych.

Gdy na straży stoi nos…

Ten niepozorny narząd, pełni ogromnie ważną funkcję. Jest strażnikiem naszego organizmu i czujnym obrońcą do walki z drobnoustrojami. Ogrzewa wdychane powietrze, oczyszcza je i zatrzymuje ciała obce. Wnętrze nosa składa się z milionów falujących rzęsek zanurzonych w lepkim śluzie. To właśnie w nim gromadzą się zanieczyszczenia, bakterie oraz wirusy wdychane z powietrzem. Rzęski, którymi pokryty jest nabłonek jamy nosa pracują niczym ruchome szczotki – wymiatają niechcianych gości z organizmu1. W ten sposób nos stanowi pierwszą i ogromnie ważną linię obrony. Zdarza się jednak, że ten niezwykły mechanizm zawodzi.


Co z tym nosem, czyli skąd bierze się katar?

Skoro nos ma za zadanie bronić nas przed chorobotwórczymi drobnoustrojami, to czym jest katar i dlaczego zaczynamy chorować? Katar w nosie, czyli zwiększone wydzielanie śluzu, jest reakcją obronną organizmu i sygnałem, że nos przegrywa walkę z agresorem. Układ odpornościowy wkracza więc do działania. Mobilizuje komórki do wytwarza większej ilości lepkiego śluzu, w celu usunięcia chorobotwórczych patogenów. Śluzówka nosa staje się obrzęknięta, a wydzielina zaczyna zalegać w jamie nosa. Jak powstaje katar? Najczęściej w wyniku kontaktu z drobnoustrojami takimi jak wirusy i bakterie, ale nie tylko. Coraz częściej katar powstaje w wyniku reakcji alergicznych, działania substancji toksycznych, jak dym nikotynowy czy smog, w wyniku stosowania niektórych leków czy długotrwałego przebywania w suchym i przegrzanym pomieszczeniu2. Zdarza się, że uciążliwy i nawracający katar w nosie jest spowodowany nieprawidłowościami w budowie anatomicznej górnych dróg oddechowych i wymaga interwencji chirurgicznej.


Co to jest katar alergiczny?

Wiosna, piękna pogoda i przyroda w pełnym rozkwicie. Skąd katar w nosie? W Polsce na alergie choruje ok. 12 mln osób, a prawie 8 mln cierpi na alergiczny nieżyt nosa3. Choroba daje o sobie znać zwłaszcza wiosną, a ustępuje późnym latem. Sezonowy nieżyt nosa, zwany katarem siennym wywołują pyłki roślin. Czas jego trwania zależy od okresu pylenia poszczególnych gatunków. Może trwać od czerwca aż do końca sierpnia. Całoroczny nieżyt nosa jest zazwyczaj związany z uczuleniem na kurz, sierść zwierząt czy grzyby. Potrafi utrzymywać się cały rok, dając niejednoznaczne objawy3.

Jak sobie radzić z katarem?

Przed katarem nie ma ucieczki, a nieżyt nosa może pojawić się w każdym wieku. Prędzej czy później każdy z nas będzie miał kontakt z patogenami, które go wywołują. Proste infekcje nie wymagają specjalnego leczenia. U osób dorosłych katar będący ich objawem zazwyczaj ma przebieg łagodny i mija samoistnie. W przypadku dzieci objawy bywają bardziej uciążliwe i często utrudniają spokojny sen w nocy. Infekcje dróg oddechowych pojawiają się u nich średnio 8-10 razy w ciągu roku4. Towarzyszący im katar potrafi utrzymywać się dość długo, powyżej siedmiu dni5. W przypadku nieżytu nosa, zwłaszcza w przebiegu przeziębienia, warto stosować preparaty udrażniające i nawilżające śluzówkę nosa jak Nasic® kids. To lek, który już w ciągu 5-10 minut odblokuje zatkany nosek malucha, przynosząc mu ulgę, poprawiając tym samym ogólne samopoczucie. Aerozol Nasic® kids rozpyla się w postaci delikatnej mgiełki i można go stosować u dzieci od 2 roku życia.


Inaczej sprawa wygląda w przypadku nieżytów nosa mających podłoże alergiczne. Katar powstały w wyniku działania konkretnego alergenu, wymaga szczegółowej diagnostyki. Jest ona niezbędna do włączenia skutecznego leczenia. W takich sytuacjach najczęściej konieczne jest leczenie w specjalistycznej poradni alergologicznej.

NAS.03.2022.02.

Należy pamiętać, że artykuł nie zastępuje porady lekarskiej, jeżeli objawy choroby nie ustępują, utrzymują się, mimo przyjmowania leków lub pojawiają się inne, niepokojące objawy, należy skonsultować się z lekarzem.

1 Alexandra Ossola., Why Does Your Nose Run When You’re Sick? That’s your immune system working, JAN 27, 2016. Pozyskano z: https://www.popsci.com/why-does-your-nose-run-when-youre-sick/

2 Jurkiewicz D., Przewlekły alergiczny nieżyt nosa [w:] „Przewodnik Lekarza”, 2003, 24-37

3 Piotr Dąbrowiecki., Astma i alergie – filmy edukacyjne, 03-06-2019. Pozyskano z: https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/alergia-i-astma-filmy-edukacyjne,7363.html

4 Lange J., Marczak H., Infekcje dróg oddechowych u dzieci, Medycyna Praktyczna dla pacjentów, 10/2016. Pozyskano z: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/ukladoddechowy/137909,infekcje-drog-oddechowych-u-dzieci

5 Ewa Stanek-Misiąg., Katar nasz powszechny., Medycyna Praktyczna dla pacjentów, 26/10/2018. Pozyskano z: https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/wywiady/197503,katar-nasz-powszechny

Kompendium wiedzy

Kontakt

M.C.M. Klosterfrau
Healthcare Sp. z o.o.

ul. Hrubieszowska 2
01-209 Warszawa

+48 (22) 231 82 87
e-mail: biuro@klosterfrau.pl