Charakterystyka przewlekłego nieżytu nosa

Ciągły katar – przyczyny

Uważa się, że katar chroniczny może mieć podłoże alergiczne. Reakcję alergiczną powoduje kontakt z zawartymi w powietrzu alergenami – np. roztoczami kurzu domowego. Jeśli ekspozycja na alergen będzie częsta, wówczas w błonie śluzowej nosa dochodzi do rozwoju zmian powodujących jej nadwrażliwość. Objawy zwykle pojawiają się w określonych porach roku, np. w związku z kwitnieniem roślin, jednak możliwy jest także całoroczny nieżyt nosa².
Do znanych czynników, które zwiększają ryzyko rozwoju nieżytu nosa, należy ekspozycja na dym tytoniowy, co dotyczy nie tylko aktywnych, ale również biernych palaczy. Przewlekły katar może też być związany z zanieczyszczeniem powietrza. Badania potwierdzają, że osoby narażone na wdychanie zanieczyszczeń generowanych przez ruch drogowy oraz pyłów zawieszonych w powietrzu mogą częściej zapadać na tę chorobę. Wpływ mogą mieć także warunki pracy – objawy nieżytu nosa są obserwowane u osób pracujących z substancjami chemicznymi o właściwościach drażniących, a także pyłami – np. z mąką. Wśród przyczyn przewlekłego kataru wymienić można również przedłużające się lub nawracające infekcje górnych dróg oddechowych. W niektórych przypadkach wskazać można na przyczyny hormonalne, np. katar w trakcie ciąży lub w niedoczynności tarczycy. Chroniczny katar bywa także jednym z działań niepożądanych leków. Do przyczyn choroby zalicza się też procesy związane ze starzeniem, spożywanie ostrych pokarmów oraz czynniki anatomiczne – np. skrzywienie przegrody nosowej. Znaczna część rozpoznań przewlekłego nieżytu nosa określana jest jednak jako idiopatyczna – to znaczy, że nie udało się wskazać konkretnej przyczyny prowadzącej do rozwoju choroby³.

Jak rozpoznać przewlekły nieżyt nosa?

Objawy, które najczęściej towarzyszą temu schorzeniu to długo utrzymujący się katar i uczucie przytkania nosa oraz niemożność usunięcia wydzieliny poprzez wydmuchiwanie. Długotrwały katar często wiąże się także z rozwinięciem zapalenia zatok i dolegliwościami bólowymi, a także uczuciem rozpierania w okolicach czoła i nosa. Może również dochodzić do upośledzenia lub całkowitej utraty węchu. Nawracający nieżyt nosa i oddychanie przez usta prowadzi do szybszego męczenia się, senności i zaburzeń koncentracji⁴.

Jak leczyć przewlekły katar?

Istnieje wiele sposobów na przewlekły nieżyt nosa. Leczenie choroby zależy jednak od rodzaju nieżytu i jego przyczyn, dlatego powinno być prowadzone przez lekarza. Jeśli schorzenie jest spowodowane alergią, kontaktem z dymem tytoniowym lub substancjami drażniącymi należy rozważyć możliwość unikania takiej ekspozycji. Wspomagająco stosuje się także preparaty przeznaczone do płukania nosa – ma to na celu nawilżenie błony śluzowej nosa oraz usunięcie zanieczyszczeń zalegających na jej powierzchni⁵.

Co na przewlekły nieżyt nosa?

Większość nieżytów nosa może być łagodzona doraźnie i krótkotrwale preparatami, które obkurczają błonę śluzową nosa i ułatwiają oddychanie, np. aerozolem nasic^®. Zawarta w sprayu xylometazolina to substancja o potwierdzonym klinicznie działaniu udrażniającym nos, natomiast deksopantenol działa ochronnie na błonę śluzową⁶.
Choć nieżyt nosa wydaje się problemem błahym, to jego skutki mogą w znaczący sposób utrudniać życie i wpływać na codzienne funkcjonowanie. Dlatego warto sięgnąć po odpowiednie sposoby na katar, a w razie braku poprawy skonsultować się z lekarzem.

Nas.08.2021.02

¹Fornal R., Nieżyt nosa – najważniejsze fenotypy i endotypy oraz zasady leczenia. Alergia Astma Immunologia, 2015

²Rapiejko P., Jurkiewicz D., Przewlekły alergiczny nieżyt nosa, Alergoprofil, 2014

³Nyall R., Aeroallergens, air pollutants, and chronic rhinitis and rhinosinusitis. World Journal of Otorhinolaryngology, 2018

⁴Fornal R., Nieżyt nosa – najważniejsze fenotypy i endotypy oraz zasady leczenia. Alergia Astma Immunologia, 2015

⁵Fornal R., Nieżyt nosa – najważniejsze fenotypy i endotypy oraz zasady leczenia. Alergia Astma Immunologia, 2015

⁶Mösges R., Dexpanthenol: An Overview of its Contribution to Symptom Relief in Acute Rhinitis Treated with Decongestant Nasal Sprays. Advances in Therapy, 2017