Katar wirusowy czy bakteryjny?

Infekcja bakteryjna czy wirusowa?

Trafne zdiagnozowanie czynnika wywołującego infekcję jest kluczowe, ponieważ pozwala skutecznie i szybko poradzić sobie z chorobą. Za najczęściej występujący z nich, czyli katar wirusowy z reguły odpowiadają rinowirusy, orbiwirusy, adenowirusy czy wirus grypy¹. Bakteryjny katar może powstać w wyniku niewyleczonego wirusowego nieżytu nosa, kiedy zostanie on dodatkowo nadkażony, najczęściej wywoływany jest przez gronkowce i paciorkowce, może też prowadzić do wystąpienia zapalenia zatok, za które najczęściej odpowiadają Streptococcus pneumoniae i Haemophilus influenzae. Przebieg oraz leczenie infekcji jest różny w zależności od czynnika etiologicznego, który je wywołuje, dlatego tak ważne jest to, by uważnie obserwować pojawiające się objawy.

Katar bakteryjny, a wirusowy – jakie są między nim różnice?

Jedno z najczęściej pojawiających się pytań w trakcie przechodzenia infekcji dotyczy tego, jak odróżnić katar wirusowy od bakteryjnego. Wbrew powszechnemu przekonaniu kolor wydzieliny z nosa nie świadczy o czynniku etiologicznym wywołującym chorobę. Jest to dużo bardziej złożona kwestia, która zależy między innymi od aktywności komórek odpornościowych zwalczających powstałe zapalenie, czy tego ile czasu wydzielina spędza w drogach oddechowych, zanim zostanie wydalona². Natomiast czas trwania infekcji może pomóc w poznaniu jej przyczyny, ponieważ jeżeli objawy powodowane są przez wirusy, to z reguły utrzymują się krócej i przeważnie w trakcie nie pojawia się wysoka gorączka (temperatura nie przekracza 38 stopni C). Natomiast jeśli symptomy nasilają się po 5 dniach bądź utrzymują się dłużej niż 10 dni, może to wskazywać na chorobę o podłożu bakteryjnym³.

Jak skutecznie leczyć katar?

Szybkie wdrożenie leczenia znacząco skraca czas choroby oraz umożliwia powrót do pełnego zdrowia zmniejszając ryzyko wystąpienia powikłań. W pierwszym etapie rozwoju infekcji warto od razu rozpocząć leczenie objawowe i wspomagające. Można skorzystać z dostępnych w aptece preparatów, np. soli fizjologicznej do płukania zatok oraz leków dostępnych bez recepty, jak np. nasic^®, który obkurcza śluzówkę i zmniejsza obrzęk wywołany stanem zapalnym. Ułatwia to oddychanie oraz pozbywanie się zalegającej wydzieliny. W przypadku infekcji wirusowej zastosowanie dostępnych lekarstw, spożywanie dużej ilości płynów oraz odpoczynek powinny pomóc w odzyskaniu sił. Jeżeli chodzi o katar bakteryjny, to w jego

przypadku wskazana jest konsultacja z lekarzem. Prawidłowa diagnostyka jest niezbędna do wdrożenia odpowiedniego i skutecznego leczenia.
Zignorowany katar może prowadzić do poważniejszych i trudniejszych do wyleczenia infekcji, np. zapalenia zatok. Należy też mieć na uwadze to, że niedoleczona infekcja wirusowa może przejść w bakteryjną. Jest on też bardzo dokuczliwy i utrudnia codzienne funkcjonowanie, np. spokojny sen w nocy i regenerację organizmu. Z tego względu warto jak najszybciej rozpocząć leczenie, a żeby było ono skuteczne należy rozpoznać, czy mamy do czynienia z chorobą o podłożu wirusowym czy bakteryjnym. W przypadku nasilających się lub długo utrzymujących objawów trzeba również skonsultować się z lekarzem.

NAS.03.2022.02.

¹ Wachnicka-Bąk A., Lipińska-Opałka A., Będzichowska A., Kalicki B., Jung A. (2014). Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych – jedno z najczęstszych zakażeń górnych dróg oddechowych. Pediatr Med Rodz, 10 (1), p. 25–31

² Robert H. Shmerling, Don’t judge your mucus by its color, HARVARD HEALTH BLOG, 2020

³ Samoliński, B., Gotlib, T., Pietruszewska, W., Pawliczak, R., Jurkiewicz, D., Kuna, P., Stręk, A., Mastalerz-Migas, Chlabicz, S. (2014). Postępowanie w ostrym zapaleniu zatok przynosowych w praktyce lekarza rodzinnego.